Analityk biznesowy odgrywa coraz większą rolę w organizacji, ta pozycja jest z dnia na dzień bardziej doceniana. Stąd też może oczekiwania wobec analityków rosną. Zakładamy że będą oni posiadali wiedzę na temat kluczowych koncepcji analizy biznesowej i będą umieli posługiwać się różnymi narzędziami i technikami w zakresie uzyskiwania, analizowania i zarządzania wymaganiami. BABOK definiuje 6 grup kompetencji jakie powinien posiadać analityk. Skupmy się na razie na tych miękkich, czyli jakie cechy osobowości powinna posiadać osoba, by sprawdzić się na tym stanowisku.
- Analityczne myślenie i umiejętność rozwiązywania problemów - Analityk powinien być w stanie zrozumieć i "odszyfrować" wymagania oraz opracowywać rozwiązania pozwalające przezwyciężyć problemy napotykane przez klientów. Są to podstawowe umiejętności analizowania, praca nad rozbiciem dużego problemu na mniejsze, łatwiejsze w zarządzaniu części. Analityk musi logicznie rozumować i wydawać osądy w oparciu o dowody i założenia. Ta grupa kompetencji składa się z następujących części:
- Kreatywne myślenie - czyli spojrzenie na potrzeby interesariuszy, którzy patrzą z różnych perspektyw i zaproponowanie niekonwencjonalnego rozwiązania. Twórcze myślenie można ułatwić poprzez burzę mózgów, mind mapping i myślenie lateralne. Ważne jest, aby analityk był kreatywnym myślicielem, ponieważ oczekuje się, że będzie agentem zmian, który wspomaga innowacje w kontekście organizacyjnym.
- Podejmowanie decyzji - jest to zdolność do podejmowania decyzji w kontekście analizy biznesowej i odnosi się do umiejętności wyboru sposobu działania lub do ułatwienia podjęcia takiego wyboru osobom decyzyjnym. Jest to proces poznawczy, w którym analityk kieruje kluczowymi interesariuszami w podejmowaniu decyzji poprzez dostarczanie odpowiedniej i dokładnej ilości informacji w formacie umożliwiającym porównywanie różnych opcji. Naszą rolą może być podejmowanie decyzji takich jak: które narzędzia lub techniki zastosować, jakie opcje rozwiązań podjąć i tak dalej.
- Nauka - profesjonalny analityk powinien być w stanie słuchać, obserwować, uczyć się i rozumieć wszystko, co jest potrzebne, aby ułatwić proces dostarczania rozwiązań problemów. Nie jest to kwestia zostania mistrzem wszystkich zawodów, ale ciągłego doskonalenia wiedzy w podejmowanym temacie.
- Rozwiązywanie problemów - rola ta polega na zrozumieniu problemów klienta i poleceniu odpowiednich rozwiązań. Rozwiązywanie problemów wymaga umiejętności umysłowych, które muszą być zarówno analityczne, jak i twórcze.
- Myślenie systemowe - budowane systemy nie zamykają się wyłącznie w kwestiach oprogramowania. Analitycy biznesowi powinni szeroko spojrzeć na wszystkie aspekty. Muszą skutecznie zrozumieć, w jaki sposób ludzie, procesy i technologia w organizacji współdziałają w relacjach i wzorcach, tworząc system jako całość.
- Cechy behawioralne - wspierają rozwój skutecznych relacji z interesariuszami i obejmują takie cechy, jak etyka, wiarygodność i organizacja osobista:
- Etyka - Analityk staje się ważną osobą w kontekście projektu, ponieważ uzyskuje dostęp do procesów i informacji, które mogą być bardzo wrażliwe dla danej organizację lub interesariuszy. Dlatego powinien w najwyższym stopniu dbać o bezpieczeństwo dostępu do takich informacji lub korzystania z nich, tym samym zachowując wysoki poziom uczciwości.
- Organizacja osobista - bardzo często analitycy pracują pod dużą presją, współpracując z wieloma zainteresowanymi stronami, prowadząc warsztaty w celu pozyskania wymagań, a następnie opracowując wynikowe dokumenty. W celu zapewnienia wymaganych rezultatów na czas i na oczekiwanym poziomie jakości konieczne jest, aby analityk był samozorganizowany i skrupulatny w swoim sposobie pracy.
- Wiarygodność - organizacja i zainteresowane strony zapewniają dostęp do informacji, systemów i innych aktywów o dużej wartości, czasami nawet narażając całą swoją działalność. W związku z tym analityk nie może stracić zaufania, jakim obdarzyli go interesariusze i zapewniać należytą staranność przy opracowywaniu rozwiązań spełniających zapotrzebowanie klientów.
- Umiejętności komunikacyjne - odnoszą się do potrzeby słuchania i rozumienia odbiorców, rozumienia, w jaki sposób odbiorcy postrzegają analityka biznesowego, zrozumienia celu (celów) komunikacyjnych, samego komunikatu oraz najbardziej odpowiedniego nośnika i formatu komunikacji. Mamy tutaj:
- Komunikacja werbalna - ważne by analityk był w stanie w jasny sposób wyrazić werbalnie pomysły, informacje, ważne kwestie. Oprócz wyraźnego wyrażania myśli, musi również być w stanie aktywnie słuchać, aby zapewnić, że pomysły generowane przez interesariuszy są zrozumiałe.
- Nauczanie (trochę dziwnie brzmi po polsku :) ) - analityk powinien potrafić w jasny sposób przekazać wymagania członkom zespołu i dostarczać wskazówek dotyczących zakresu. Powinien być czymś w rodzaju dobrego nauczyciela, który jest w stanie zrozumieć różne możliwości uczenia się jednostek i być w stanie odpowiednio dostosować i materiały szkoleniowe i doświadczenie.
- Komunikacja pisemna - właściwa znajomość języka pod względem słownictwa, gramatyki i stylu oraz używania różnych terminów jest niezbędna do zapewnienia prawidłowego i właściwego zrozumienia tekstu pisanego.
- Umiejętności interakcji - wspomagają analityka w pracy z dużą liczbą interesariuszy i dotyczą zarówno zdolności do pracy w ramach większego zespołu, jak i pomaganie zespołowi w podejmowaniu decyzji. Są to:
- Facylitacja i negocjacje - kluczowym elementem pracy na tym stanowisku jest możliwość moderowania dyskusji grupowych i umożliwienia uczestnikom efektywnego wyrażania myśli i pomysłów. Analityk musi być w stanie określić odpowiedni proces w oparciu o grupę i być w stanie prowadzić uczestników procesu, tak aby sesja prowadziła do osiągnięcia oczekiwanych rezultatów.
- Przywództwo i wpływ - rola analityka w definiowaniu i komunikowaniu wymagań może stanowić kluczową rolę przywódczą w każdym projekcie lub grupie. W związku z tym oczekuje się by analityk współpracował z zespołem w zakresie kierowania nim pod względem zakresu projektu, motywując do osiągnięcia wspólnych celów dla zespołu, a także interesariuszy klienta. Często jest tak, że to właśnie ta rola jest delegowana do omawiania delikatnych i istotnych kwestii ze sponsorem, interesariuszami klientów, użytkownikami, a także zespołem wdrożeniowym i jeszcze powinna być w stanie kierować nimi w procesie podejmowania decyzji.
- Praca zespołowa - analitycy biznesowi najczęściej są członkami zespołu. Może to być zespół projektowy, zespół małych i średnich przedsiębiorstw, a czasem nawet część zespołu interesariuszy. Oczekuje się, że analityk będzie posiadał dobre umiejętności w zakresie rozwijania osobistych relacji, unikania konfliktów i pracy na rzecz wspólnego celu końcowego.
Patrząc na powyższe słowo "informatyk" nabiera zupełnie innego znaczenia :) Niektórym kwestiom przyjrzymy się bliżej już wkrótce, np. szczególnie ciekawe jest to myślenie systemowe i przywództwo.
