Egzamin z BPMN? Jak zdać OCEB2 od OMG.

OMG Certified Expert in Business Process Management 2, czyli pełne rozwinięcie akronimu OCEB2, certyfikatu od Object Management Group, organizacji rozwijającej BPMN. Z tego wpisu dowiesz się jak wygląda ten egzamin, jak się do niego przygotować i jakie są z tego korzyści.

O OMG i OCEB2

OMG, czyli Object Management Group, to instytucja, która – mimo dość efektownej nazwy – wcale nie zarządza obiektami w skali globalnej. Zamiast tego zajmuje się tworzeniem i standaryzacją specyfikacji związanych z modelowaniem biznesowym i inżynierią oprogramowania. Istnieją od 1989 roku, co w świecie IT czyni ich niemalże dinozaurami, ale takimi, które wciąż wyznaczają kierunek ewolucji. To oni stoją za takimi standardami jak UML, SysML czy BPMN – i to właśnie BPMN jest tutaj kluczowy.

Historia BPMN-a to w pewnym sensie historia przejęć i standaryzacji. Pierwsza wersja notacji została opracowana przez Business Process Management Initiative (BPMI) na początku lat 2000. BPMI jednak dość szybko zniknęło z mapy, bo w 2005 roku zostało przejęte właśnie przez OMG. To oznaczało, że BPMN przeszedł spod pieczy jednej organizacji pod skrzydła globalnego giganta od standardów. Dla użytkowników była to raczej dobra wiadomość – OMG miało większe zasoby i doświadczenie w rozwijaniu standardów, więc BPMN stał się bardziej ugruntowany, a jego kolejne wersje były coraz lepiej dostosowane do rzeczywistych potrzeb modelowania procesów biznesowych.

No i tutaj dochodzimy do certyfikacji OCEB (OMG Certified Expert in BPM). OMG postanowiło, że sam standard to za mało – trzeba jeszcze sprawdzić, czy ludzie potrafią go dobrze stosować. Tak powstał program OCEB, który później ewoluował do OCEB 2. W teorii certyfikacja ta ma na celu weryfikację wiedzy i umiejętności związanych z modelowaniem procesów biznesowych, ale w praktyce to coś więcej. Egzamin nie skupia się wyłącznie na BPMN, lecz także na szerokim kontekście zarządzania procesami biznesowymi – od aspektów organizacyjnych, przez architekturę procesów, po powiązania z IT. Poniżej szczegółowa lista obszarów i procentowy udział w pytaniach:

1. Business goals, objectives (8%)
2. Business process concepts and fundamentals (11%)
3. Business process management concepts and fundamentals (10%)
4. Business motivation modeling (BMM - 16%)
5. Business process modeling concepts (BPMN basics - 24%)
6. Business process modeling skills (BPMN practice - 16%)
7. Process quality, governance, and metrics frameworks (BPMM, SCOP, Six Sigma, COBIT, etc. - 15%)

Jak widać pytania dotyczące BPMN to tylko 40% egzaminu.

Podobnie jak w innych certyfikacjach OMG, OCEB 2 podzielony jest na kilka poziomów – Foundation, Intermediate i Advanced. W tym wpisie skupię się głównie na poziomie Foundation, bo to on jest punktem startowym dla większości osób. No i, nie oszukujmy się, to też ten poziom, który najłatwiej zdobyć, zanim człowiek zacznie się zastanawiać, czy naprawdę chce iść dalej. Ale o tym zaraz.

Koszty i przygotowanie

Wszystkie aktualne informacje odnośnie cen i terminów, a także zakres egzaminu i linki do polecanych materiałów znajdziecie na oficjalnej stronie OMG - https://www.omg.org/certification/bpm/ (jeżeli czytacie ten artykuł zaraz po publikacji, na dole wspomnianej strony znajdziecie moje zdjęcie :) ). Koszt egzaminu to ok 350$, ale bardzo często dostępne są kody promocyjne na 10 lub 15% zniżki, więc nie jest tak źle. Jest też jakaś opcja OMG Member, ale tylko na poziomie organizacji, nie indywidualnie. Kupujecie voucher na egzamin przez wskazany portal i ustalacie termin zdawania (online). Certyfikacja jest przeprowadzana przez Pearson VUE account.

Egzamin jest po angielsku, składa się z 90 pytań jednokrotnego wyboru (uwaga: są pytania z więcej niż 4 odpowiedziami) i macie na niego standarowo 90 minut + ewentualnie 30 dodatkowych, jeżeli angielski nie jest twoim ojczystym językiem. Próg zdawalności to 70%.

Ja przeznaczyłem na przygotowania ok. półtora miesiąca. Materiału do przyswojenia jest mimo wszystko dosyć sporo. W moim przypadku odpuściłem częściowo obszar BPMN, ponieważ jest mi w miare dobrze znany. Ale z drugiej strony należy uważać, żeby nie wpaść w pułapkę, pytania z zaawansowanego BPMNa mogą być podchwytliwe. Jest sporo pytań dotyczących oceny jakiegoś diagramu na podstawie scenariusza, lub wychwycenie gdzie na diagramie jest błąd. Czasem nie jest to trywialne. Warto zerknąć na BPMN standard dostępny na stronie OMG. 

Do samych przygotowań polecam dwie książki:

1. OCEB 2 Certification Guide, 2nd Edition – Business Process Management – Fundamental Level (Weilkiens) - mega, cały zakres + próbne pytania.
2. Holistic Business Process Management: Succeed with BPMN 2.0 and OCEB2 Fundamental, 3rd Edition (Schiltz) - bardziej ogólna, ale za to jest więcej pytań próbnych.

I to zasadniczo powinno wystarczyć. Korzystałem też z próbnych pytań na Udemy, ale niestety nie ma ich tu wiele i są średniej jakości. Stąd też pojawił się pomysł opracowania własnych pytań i taki zestaw skromnie Wam polecam - link :) Mam jeszcze kilka darmowych kuponów, więc w razie czego piszcie. Niedługo też pojawi się moje szkolenie przygotowujące do tego egzaminu, właśnie przygotowuje materiał.

Sam test przebiegał całkiem bezproblemowo. Oczywiście przed rozpoczęciem obowiązkowa weryfikacja otoczenia, sprawdzenie sprzętu, wyczyszczenie biurka itd. Natomiast w przeciwieństwie do CPRE nie trzeba było zestawiać dodatkowej kamery przez telefon. 2h czasu jest wystarczające, można zaznaczyć sobie pytania do weryfikacji i na koniec zostaje sporo czasu na dodatkowe sprawdzenie. Informacja o wyniku pojawia się od razu, certyfikat jest dostępny po paru godzinach.

Wnioski

Pierwszy i główny wniosek - OCEB to nie tylko egzamin z BPMN, ale szerszy temat dotyczący zarządzania procesami biznesowymi. I to jest bardzo fajne, bo spina się w spójną całość. BPMN oczywiście trzeba znać i to jest też dobre potwierdzenie umiejętności z tego obszaru (nie tylko teoretycznych, ale i praktycznych). Na rynku certyfikat jest dobrze rozpoznawany i na pewno przydaje się w karierze analityka/architekta. Czy polecam? Polecam :) 

Jeśli myślicie o tym certyfikacie i macie dodatkowe pytania, dajcie znać, chętnie pomogę i tak jak wspomniałem, zapraszam do mojego zestawu pytań egzaminacyjnych i wkrótce szkolenia przygotowującego. Powodzenia!